एवढे उद्योग असतांना पण आम्ही रिकामेच

मित्रांनो केल्याने होत आहे रे आधी केलेची पाहिजे हि जी म्हण कोणी म्हटली आहे ती अगदी खरी, कारण करायसाठी खूप आहे पण आपले प्रयत्न्न प्रामाणिक नाहीत त्यामुळे आपण मागे राहिलो आहोत . तसच उद्योगांच्या बाबतीत पण खूप सारे उद्योग आहेत परंतु आपल्याला ती माहितीच नाहीत माहित असतीलही परंतु ती कशी करावी हे माहित नसेल तर त्यासाठी मी आहे ना ! काळजी कसली करता फक्त मिळालेल्या माहितीला मार्गदर्शन समजून आपला उद्योग निच्छित करा तर घ्या हि उद्योगांची लंबीचौडी यादी आणि ते कसे करावे याबद्दल सविस्तर माहिती .

व्यवसायाला सुरुवात करताना

व्यवसाय करणे ही गोष्ट सोपी नक्कीच नाही. व्यवसायात पूर्ण तयारीनिशी तुम्ही उतरला नाहीत, तर त्यात तुमचे नुकसान होण्याची शक्यताच जास्त असते. नुकसान सोसायला लागू नये यासाठी व्यवसायाला सुरुवात करण्यापूर्वी पूर्वतयारी करणे हा उत्तम पर्याय आहे. त्यामुळे व्यवसायाची पूर्वतयारी कशी करावी हे पाहू. 
पूर्वतयारी करताना काही मुद्दे लक्षात घेतले पाहिजेत. 
व्यवसायाचे स्वरूप आणि संधी – आपल्या आवडीनुसार व्यवसाय निवडणे गरजेचे आहे. अन्यथा व्यवसायामध्ये मन लावून काम केले जात नाही. त्याचप्रमाणे व्यवसायाला संधी किती आहे याचा विचारही करणे गरजेचे आहे. बाजारपेठेमध्ये कोणत्या गोष्टींना सतत मागणी असते, कोणत्या नव्या संधी बाजारपेठेमध्ये उपलब्ध होत आहेत, निवडलेल्या संबंधित व्यवसायात व्यवसाय किती संधी आहे याची माहिती घेणेही महत्त्वाचे ठरते.
व्यवसायाची जागा – काही व्यवसायांसाठी तुम्हाला ग्राहकांना पटकन येता येईल अशी जागा असणे गरजेचे असते, तर काही व्यवसायांसाठी मोठे गोडावून, अथवा साठवणूक करता येईल अशी मोठी जागा असणे गरजेचे असते. अशी जागा थोडी आतल्या बाजूला असली, तरी चालते. मात्र, काही विशिष्ट व्यवसायांसाठी उदा. ग्राहकोपयोगी वस्तूंची विक्री, हॉटेल, कपडे, औषधे, सौंदर्यप्रसाधने यासारख्या व्यवसायांसाठी तुम्हाला जागेची निवड काळजीपूर्वक करावी लागते. उदा. हॉटेल व्यवसायासाठी पार्किंगच्या सोयीचा विचार करावा लागेल. अन्यथा त्याचा परिणाम व्यवसायावर होईल. त्याचप्रमाणे काही व्यवसाय घरगुती स्वरूपाचे असल्यास त्याप्रमाणे घराची रचना करून घेणे इष्ट ठरते.
आर्थिक नियोजन  –व्यवसाय सुरू करताना भांडवल ही सगळ्यात महत्त्वाची गोष्ट आहे. बँकेकडून कर्ज घेऊन आर्थिक सोय करता येते. कर्ज घेतल्यानंतरही हप्ते भरण्यासाठी सुरुवातीपासूनच दक्ष राहणे गरजेचे आहे. आर्थिक शिस्त पहिल्यापासूनच लावून घेतल्यास व्यवसाय स्थिरस्थावर होऊन फायदेशीर होण्यास सुरुवात होते. कच्चा माल, जागेची किंमत या गोष्टींचा विचार भांडवल उभारणी करताना लक्षात घेणे गरजेचे आहे. त्याचप्रमाणे काही वेळा व्यवसाय सुरू करेपर्यंत कच्च्या मालाची किंमत वाढू शकते. त्यामुळे राखीव आर्थिक गंगाजळी ठेवणे गरजेचे आहे. उदा. हॉटेल व्यवसाय करायचा असल्यास, कच्च्या मालाची किंमत सतत बदलत असते. त्याशिवाय नोकरांना पगार आणि बोनस या गोष्टींसाठी योग्य ती तजवीज करणे गरजेचे आहे.
 व्यवसाय मार्गदर्शन आणि प्रशिक्षण कोणताही व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी योग्य मार्गदर्शन घेणे गरजेचे आहे. त्यासाठी गरजेनुसार एखादा कोर्स, प्रशिक्षण वर्गाला उपस्थित राहण्याचा प्रयत्न करावा. यामधून व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आवश्यक पूर्वतयारी होण्यास मदत होते.
व्यवसायासाठी योग्य ती पूर्वतयारी, धाडस आणि आर्थिक समतोल राखला तर नक्कीच यश मिळते. 

व्यवसायासाठी आवश्यक संसाधने

कोणताही व्यवसाय सुरु करीत असतांना काही मुलभूत गोष्टींचा विचार करावाच लागतो. ज्यामध्ये जमीन (जागा), भांडवल (पैसे), मनुष्यबळ (कामगार), कच्चा माल (जर गरज असेल तर) या संसाधनांचा विचार सर्वात आधी करावा लागतो. त्याचप्रमाणे मार्केटींग (विपणन), जाहिरात, हिशोब ठेवणे या गोष्टीही तितक्याच आवश्यक ठरतात. या संसाधनांचा योग्य वापर करणे हे कोणत्याही व्यावसाईकासाठी आवश्यक गोष्ट ठरते. व्यवसायासाठी योग्य जागा, त्याचप्रमाणे व्यवसायाच्या उभारणीसाठी पुरेसे भांडवल हाताशी असणे आवश्यक ठरते. 

काही काही व्यवसायासाठी कच्च्या मालाची गरज लागत नाही. पण जाहिरात आणि विपणन आवश्यकच ठरते अश्यावेळी ती ती कौशल्य असलेली माणसे बरोबर बालागावीच लागतात. ब-याच वेळा व्यावसाईकाच्या अंगी यातली अनेक कौशल्य असतात किंवा त्याला या सर्व बाबींचे किमान ज्ञान असते. परंतू व्यावसाईकाच्या हातात असलेला वेळ आणि कामे याची सांगड घालणे कठीण जाते त्यावेळी त्याला प्रशिक्षीत मनुष्यबळ बरोबर नोकरीला ठेवावेच लागते.

स्वतःचा व्यवसाय सुरु करा

नोकरी करणे किवा मिळवणे प्रत्येकालाच शक्य नसते. तेव्हा स्वतः चा व्यवसाय हा चागला मार्ग आहे.
व्यवसाया विषयी थोडेसे
स्वतः चा व्यवसाय म्हणजे आपण इतर कोणासाठी काम न करता स्वतःच स्वतःसाठी काम करून पैसे मिळवणे. यामध्ये सुरवातीला जरी थोड्या पैश्यची आवशकता भासली तरी एकदा व्यवसाय वाढल्यावर नफाही मिळतो. आणि तो व्यवसायासाठी लागणारा खर्च वजा जाता स्वत:चा असतो. त्यामुळे स्वतः चा व्यवसाय सुरु करताना घाबरून न जाता सुरवातीच्या भांडवला साठी तुम्ही काही सरकारी योजनांचाही लाभ घेऊ शकता. मात्र त्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे आणि पात्रता पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
व्यवसाय निवडतांना घ्यावयाची काळजी
सर्वात आधी तुम्हाला कुठल्या गोष्टीची आवड आहे आणि कुठल्या गोष्टींचा व्यवसाय करण्याची तुमची क्षमता आहे याचा विचार करा, व्यवसाय सुरु करण्यासाठी लागणा-या आवश्यक भांडवलाचाही विचार करा. सुरवातीला तुम्ही अगदी छोटा किवा सिझनल व्यवसाय करून ही बाजरपेठेचा अंदाज घाऊ शकता. नंतर हळू हळू जशी मागणी वाढेल तसा  तसा व्यवसाय वाढवू शकता.

उद्योजकाचा मार्केटिंग प्लान

मार्केटिंग म्हटले की, उत्पादन, किंमत, जाहिरात आणि जागा या गोष्टींचा प्रामुख्याने समावेश होतो.मार्केटिंग करून जर उद्योग केला तर तो उद्योग योग्य दिशेला जातो. तसेच निश्चित केलेले ध्येय साध्य करता येते. उत्पादनाची विक्री वाढवून नफा कमवणे, खर्च कमी व योग्य प्रकारे करणे अशी उद्दिष्ट्ये समोर ठेवली पाहिजेत.
योग्य मार्केटिंग हे ग्राहकांच्या हिताचे, इच्छा आणि गरजा पूर्ण करण्यावर भर देते. मार्केटिंगमध्ये नवीन ग्राहक निर्माण करण्यावर आणि ते ग्राहक टिकवण्यावर भर दिला पाहिजे.
वैशिष्ट्यपूर्ण उत्पादन, उच्च प्रत आणि उत्तम मार्केटिंगची डीएसके, चितळे, गाडगीळ अशी अनेक उदाहरणे आहेत.
मार्केटिंग प्लान तयार करण्यासाठी महत्त्वाचे मुद्दे : 
● उद्योगाची ध्येय आणि दूरदृष्टी.
● विशिष्ट नियोजनात्मक वेळापत्रक.
● मार्केटिंगचे उद्दिष्ट.
● स्वत:चे सामर्थ्य, उणिवा, धोका आणि संधी.
● जोखीम पत्करण्याचे धाडस.
● सुसंवाद कौशल्य.
● मार्केटिंगची अपेक्षित बाजारपेठ.
● उत्पादनातील खुबी आणि वैशिष्ट्ये.
● मार्केटींगचे घटक आणि अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर.
● बजेटची मार्केटिंगमधील तरतूद.
● ग्राहकाभिमुख सेवा.
मार्केटींगचा प्लान यशस्वी करण्यासाठी जिद्द, परिश्रम आणि कौशल्यांचा योग्य वापर करणे आवश्यक आहे. उद्योगातील तज्ञ व्यक्ती आणि अनुभवी मार्गदर्शकाची गरज आवश्यक आणि लाभदायक ठरते.
मग तयार करताय ना... मार्केटींग प्लान !  

विक्रीची कला

ग्राहकांना आकर्षित करण्यासाठी विक्रेत्यांमध्ये स्पर्धा सुरु असते. वस्तूंचे आर्थिक विनियोग घडवून आणण्यासाठी विक्रेता जी कौशल्यपूर्ण कला वापरतो. त्याला ‘विक्रीची कला’ म्हणतात. व्यापारी कमीत कमी खर्चात जास्तीत जास्त उत्पादन तयार करतात. विक्रेता हा माल किंवा वस्तू प्रभावीपणे ग्राहकांपर्यंत पोचवतात.                                         
विक्रेत्याला वस्तूची विक्री करण्यासाठी ग्राहकांशी संपर्क, प्रदर्शन, मालाचे सादरीकरण, वस्तूची उपयुक्तता आणि कमीत कमी किमतीत वस्तूंची खात्री द्यायला लागते. उत्पादनाची जाहिरात ही वर्तमानपत्र-साप्ताहिके-मासिके-अंक, टीव्ही चॅनल्स, होर्डिंग्ज, पत्रके, सवलती किंवा योजना, कार्यक्रमाचे प्रायोजकत्व (स्पॉन्सरशिप) घेणे, फ्री सॅम्पल अशा अनेक प्रकारे जाहिरात केली जाते. जाहिरातीने विक्रेते आपली वस्तू इतरांपेक्षा चांगली आहे, याचा प्रसार आणि प्रचार केला जातो.
विक्रीची कला यामध्ये वस्तूची जाहिरात महत्त्वाची  मानली जाते. ग्राहकांचे मन जिंकण्याचे प्रयत्न विक्रेता करतो. ग्राहक उत्पादनाशी जोडला तर तो ग्राहक टिकवून विक्रेता दुसरे ग्राहक शोधात असतो. ग्राहकाचे वस्तूशी समाधान झाले की तो ग्राहक पुन्हा खरेदीसाठी येईल याची विक्रेता काळजी घेतो.
• विक्री कलेतील वैशिष्ट्यपूर्ण घटक :
• विक्रीचा प्रामाणिक प्रयत्न करणे.
• ग्राहकांचे मत जाणून त्यांना खरेदीकडे वळवणे. 
• ग्राहकांचा विश्वास साधणे.
• ग्राहक आणि विक्रेत्याचा फायदा हा चांगली सेवा देऊन करणे.
• वस्तूंची संपूर्ण माहिती देऊन निर्यात करणे.

• विक्री कलेची तंत्रे : 
• मालाची, उत्पादनाची आणि वस्तूंची चांगल्या आणि आकर्षक पद्धतीने मांडणी करणे.
• ग्राहकांना वस्तूंची सविस्तर माहिती देणे.
• रेडिओ, टीव्ही, इंटरनेट यांच्या माध्यमातून आकर्षक जाहिरात तयार करून त्यांचा प्रसार करणे.
• गॅरंटी, वॉरंटी, सर्व्हिस, संपर्क अशी माध्यमे वापरून ग्राहकांशी संपर्क वाढवून उत्तम सेवा देणे.
• फ्री सॅम्पल सारख्या योजना देऊन ग्राहकांना आकर्षित करणे.
• ग्राहकांच्या शंकांचे समाधान करणे आणि तक्रारींचे निवारण करणे.
अशा प्रकारे विक्रीची कला ही प्रत्येक विक्रेत्याला अवगत झाली पाहिजे.